Amaurilhoun
Vaccinium myrtillus
Ericaceae
Àutri noum : Agies, Maurilho, Aniroun, Eìse, Brimbalié.
Noms en français : Myrtille, Airelle.
Descripcioun :L'amaurié (aiges en Alouos 04) es uno pichoto planto bouissounouso que trachis sus li relarg safranous de mountagno. Fai de pichòti flour roujo en campano que se duerbon en meme tèms que li fueio. Se destrìo de l'aire-negre qu'a de fueio dentado e pas roundo.
Usanço :Cadun counèis lou bon goust dis amaurilhoun que podon èstre manjado de d'ùni biais (coume en tarto, ço que se fai proun dins d'ùni relarg dis Aup). Es un fru qu'a proun de qualita : èi riche en vitamino (A pèr la visioun au calabrun), en fibro, en antióussidant... Ei vertuous contro li proublèmo de memòri, la fouiro e proun enca. La tisano de fueio èi diuretico. Pèr pas aganta l'ekinococoso, vau mies faire couire li brimbello.
Port : Aubret
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Champino
- Fourèst
- Tourbièro
Estànci : Coulinen à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium myrtillus L., 1753
Empeganto(-di-fueio-en-couor)
Silene cordifolia
Caryophyllaceae
Nom en français : Silène à feuilles en cœur.
Descripcioun :Aquesto empeganto trachis en mato basso dins li roucas e esboudèu séusous dis Aup marino. Es uno planto endemico proutejido sus listo roujo, catégourìo LC, es à dire soucit minour. La planto èi bourrihudo e pegouso d'en pertout. Se recounèis à si fueio óupousado en couor e à si flour blanco o un pau roso di petalo en lengo de serp.
Usanço :Tant se poudrié que li jóuini fueio siguèsson manjadisso coume d'ùnis empeganto.
Port : Erbo
Taio : 10 à 20 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Silene
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1200 à 2800 m
Aparado : Noun
Remarco : Endemico dis Aup marino
Jun à avoust
Liò : Roucas
- Baus
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco-Sud-Ouèst
Ref. sc. : Silene cordifolia All., 1785